موسسات غیر تجاری موسساتی هستند که به امور غیر تجاری و غیر بازرگانی می پردازند مانند: امورعلمی و ادبی یا امور خیریه. 
تشکیلات و موسسات مذبور می توانند عناوینی از قبیل انجمن، کانون یا بنگاه و امثال آن اختیار نمایند ولی اتخاذ عناوینی که اختصاص به تشکیلات دولتی و کشوری دارد از طرف موسسات مذبور ممکن نخواهد بود.

موسسه غیر تجاری به دو قسمت تقسیم می شود.
1)موسساتی که مقصود از تشکیل آن جلب منافع و تقسیم بین اعضا خود نباشد. این گونه موسسات را اصطلاحا موسسات غیرانتفاعی می نامند. مانند: موسسات خیریه و انجمن های اسلامی و صندوق قرض الحسنه و غیره.
2) موسساتی که مقصود از تشکیل آن جلب منافع و تقسیم منافع مذبور بین اعضا خود یا غیر باشد. مانند کانون های فنی و حقوقی و غیره.
ثبت موسسات و تشکیلات مزبور در تهران در اداره ثبت شرکت ها و شهرستان ها در اداره ی ثبت مرکز اصلی آن به عمل خواهد آمد.
اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی به محض وصول تقاضای ثبت این قبیل موسسات و تشکیلات مراتب را با ذکر خصوصیات به وزارت امور خارجه اعلام می دارد و پس از موافقت آن وزارت خانه طبق مقررات اقدام به ثبت آنها خواهد نمود.

اظهارنامه باید دارای چه نکاتی باشد:
اظهارنامه ثبت تشکیلات و موسسات مذبور باید در دو نسخه به زبان فارسی تنظیم شده و دارای تاریخ و امضا و حاوی نکات زیر باشد.
1) اسم و اقامتگاه و تابعیت و موضوع موسسه و مراکز و شعب آن.
2) اسم و اقامتگاه و شهرت اشخاصی که برای اداره کردن موسسات و تشکیلات معین شده اند.
3) اسم و اقامتگاه و تابعیت وکیل در صورتی که اظهارنامه به وسیله ی وکیل تنظیم شده است.
4) تاریخ ثبت و محل و شماره ثبت و نام کشوری که موسسه در آن به ثبت رسیده در صورتی که موسسات یا تشکیلات مذکور در خارج از ایران به ثبت رسیده باشد.
5) تعیین ضمائم اظهارنامه
مدارک موردنیاز برای ثبت موسسه غیر تجاری:
1)تسلیم اظهارنامه
2) صورت جلسه مجمع عمومی موسس
3) کپی شناسنامه و کارت ملی اعضای موسس
4) در صورتی که موسسه غیرتجاری از نوع غیرانتفاعی باشد اخذ تاییدیه ی مهر شده و مکتوب از طرف نیروی انتظامی
5) اخذ مجوز مربوطه از طرف سازمان مربوطه برای موسسات غیرانتفاعی
در صورتی که ظرف 15 روز بعد از وصول اظهارنامه معلوم گردد که تقاضای ثبت دارای نواقصی باشد دفتر اداره ی ثبت شرکت ها به متقاضی اظهار می کند که نواقص را ظرف مدت 15 روز رفع کند و چنانچه در ظرف مدت مذکور اقدامی برای رفع نواقص نکند و یا اصولا تقاضای ثبت غیرقابل قبول باشد رئیس اداره ثبت شرکت ها اقدام به رد آن خواهد کرد. در شهرستان ها این اقدام بر عهده ی ادارات ثبت می باشد. 
در موسسات غیر تجاری انتخاب مدیران توسط مجمع عمومی موسس صورت می گیرد و مسئولیت آنها در قروض تعهدات موسسه به میزان سرمایه آنان است.